مهاجرت ایرانیان به کشورهای خارجی

ایرانیان خارج از کشور: چه کسانی هستند و چه می کنند؟

ایرانیان خارج از کشور گروهی از هموطنان هستند که به دلایل گوناگون از جمله مهاجرت، کار، تحصیل، پناهندگی یا سفر سیاحتی ایران را ترک کرده اند. این دسته از هموطنان معمولا در آمریکا، کانادا، اروپا، استرالیا، نیوزلند، کشورهای حوزه خلیج فارس، ترکیه، کشورهای آسیای میانه و… زندگی می کنند. بر اساس گزارش منابع داخلی در سال ۱۳۹۷، حدود ۷ میلیون ایرانی در خارج از کشور با سرمایهٔ حدوداً ۲۴ هزار میلیارد زندگی می کنند.

دلایل و انگیزه های مهاجرت ایرانیان

مهاجرت ایرانیان به کشورهای دیگر دارای ریشه ها و عوامل متعددی است که می توان آنها را به دسته های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی تقسیم کرد. برخی از این عوامل عبارتند از:

•  جستجوی فرصت های بهتر برای کار، تحصیل، درآمد و زندگی

•  دنبال کردن علاقه ها، استعدادها و رشته های تخصصی

•  رها کردن محدودیت ها، مشکلات و فشارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی

•  تحمل نکردن شرایط امنیتی، حقوقی و قضایی

•  ارتباط برقرار کردن با خانواده، دوستان و همسر خارجی

•  کشف فرهنگ ها، مکان ها و تجربه های جدید

•  پناهندگی از تعقیب، ظلم و آزار

البته باید توجه داشت که مهاجرت ایرانیان به کشورهای دیگر همواره جنبه منفی ندارد و می تواند مزایا و فوایدی هم داشته باشد. برخی از این مزایا عبارتند از:

•  ارتقای سطح علمی، مهارتی و حرفه ای

•  افزایش ثروت، درآمد و رفاه

•  ایجاد روابط و همکاری های بین المللی

•  انتقال دانش، تجربه و فناوری

•  ارائه خدمات و محصولات به کشورهای مقصد و مبدأ

•  حمایت از هموطنان و کشور ایران

•  نشر فرهنگ و هنر ایرانی

وضعیت تحصیلی و شغلی ایرانیان خارج از کشور

بسیاری از ایرانیان خارج از کشور برای تحصیل در رشته های مختلف به کشورهای دیگر مهاجرت کردند و پس از پایان تحصیلات خود در آنجا مشغول به کار شدند. ایرانیان خارج از کشور که به قصد تحصیل مهاجرت کرده اند اغلب در رشته های پزشکی، مهندسی، حقوق، فناوری اطلاعات و … تحصیل می کنند. برخی از این ایرانیان به دلیل برجستگی و توانایی خود در زمینه های علمی و پژوهشی، به عنوان استاد، دانشجو، پژوهشگر یا متخصص در دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، شرکت ها یا سازمان های معتبر جهانی فعالیت می کنند. برخی نیز به عنوان بنیانگذار، مدیر، کارآفرین یا سرمایه گذار در حوزه های نوآوری و کسب و کار، موفقیت های چشمگیری کسب کرده اند، و برخی دیگر در زمینه های فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاسی یا اجتماعی در کشورهای مقصد شهرت و تأثیرگذاری دارند.

بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در سال ۲۰۱۵، ایران با ۲۵٫۱ درصد دارای بالاترین نرخ مهاجرت متخصصان علوم، فناوری و مهندسی در بین کشورهای عضو این سازمان است. این گزارش نشان می دهد که از ۱۰۰ نفر از متخصصان ایرانی که در ایران مدرک تحصیلی گرفته اند، ۲۵ نفر به کشورهای عضو OECD مهاجرت کرده اند.

اگرچه این دسته از ایرانیان از کشور خود دور هستند، اما بسیاری از آنها با فرهنگ و زبان خود تعامل دارند و برای حفظ و تقویت پیوند خود با کشور و فرهنگ غنی ایرانی به فعالیت های فرهنگی و اجتماعی همچون برگزاری جشنواره ها، نشست های فرهنگی، عضویت در انجمن ها و باشگاه های ایرانی در کشورهای محل اقامت خود می پردازند.